Nafarroako hainbat ikastetxetako Lehen Hezkuntzako ikasleek Eskuz Esku ipuina. Giza Eskubideak 2024’ liburua aurkeztu dute
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuak 'Giza Eskubideen aldeko kate-ipuinak' aurkeztu ditu Iruñeko San Frantzisko Liburutegi Publikoan. Ipuin horiek Nafarroako Lehen Hezkuntzako 42 ikastetxetako 2.000 ikaslek baino gehiagok idatzi dituzte, Sandra Iraizoz, Ana Jaka eta Juan Frommknecht idazleekin batera. Aurkezpena Giza Eskubideen Nazioarteko Egunaren testuinguruan egin da, urtero abenduaren 10ean ospatzen dena, eta Ana Ollo lehendakariorde eta kontseilaria, lehen aipatutako idazleak eta ikastetxeetako proiektuan parte hartzen duten ikasle eta irakasleen ordezkari batzuk bertaratu dira. Zehazki, Paz de Ziganda ikastolatik, Ezkaba Eskola Publikotik, Hegoalde Ikastola Publikotik, Larraintzar Ikastetxe Publikotik, FEC Vedruna ikastetxetik, Santa Catalina ikastetxetik, San Miguel de Orkoien Ikastetxe Publikotik, San Frantzisko Ikastetxe Publikotik, Santa Luisa de Marillac eta Dominicas ikastetxeetatik hurbildu dira.
Urriko eta azaroko egun bakoitzean, zentro batek hainbat lerro gehitu dizkie ipuinei. Ana Jakak euskarazko ipuinean hasi zituen, eta Sandra Iraizozek, gaztelaniazko ipuinean, Juan Frommknechtekin batera. Horrela, lankidetzazko sorkuntza-kate bat osatu dute, Giza Eskubideak ardatz hartuta.
Aurkezpenean, sormen prozesuan inplikatutako ikasleek eta irakasleek, Jaka, Iraizoz eta Frommknechtekin batera, sorkuntzaren emaitza ezagutu ahal izan dute. "Itxaropen izpiaren bila" da euskarazko ipuinaren izenburua. Lurrek, kazetari profesional bihurtu nahi horretan, bere inguruko mundua esploratzera eramango duen abentura batean murgilduko da. Erantzuteko zailak diren galderak egitera ohituta egon arren, inoiz bizitzea pentsatuko ez zukeen kezkei erantzunak bilatzea egokituko zaio abentura honetan. Bizitzan itxaropena bilatzeko irrikaz, Ana Jakak berak ipuinaren lehen lerroetan iradoki zuen protagonista izatera itzultzea eragotziko dioten ateak zeharkatuko ditu.
Bestalde, "Latidos de guerra" da gaztelaniazko sorkuntzaren izenburua. Alex eta Nerea etsaikor, gris, sirena eta erabateko suntsiketako giroan daude, berengengan bizirauteko gogo bizia sortuko duena. Bikotea bidelagunekin gurutzatuko da, eta maitasuna, adiskidetasuna, gorrotoa eta frustrazioa bezalako askotariko emozioak sentituko dituzte. Parte hartu duten ikasleak, Sandra Iraizoz eta Juan Frommknecht idazleek zertzeladekin istorioa ondu ondoren, gai izan dira edozein irakurleren bihotzari bradikardia eta takikardia muturrekoen artean dantzatuko duten egoeretan jarriko dituen uneak sortzeko.
Liburuaren aurkezpenaren ondoren, ikasleek Iraizoz, Jaka eta Frommknecht idazleekin hitz egiteko eta galderak eta kezkak trukatzeko aukera izan dute, eta eskerrak eman dizkiete hain proiektu interesgarri eta politean parte hartzeko aukera izateagatik. Era berean, harrituta agertu dira haiek hasitako bi ipuinek zer bide hartu duten ikustean.
Era berean, Ollo lehendakariordeak bilera informala izan du ikasleekin, eta zorionak eman dizkie parte hartzeagatik, inplikatzeagatik eta lortutako emaitzagatik.
Ipuinak, eszenara
Aurten, nobedade gisa, Marisa Serrano, Inma Gurrea eta Izaskun Mujika narratzaileek taularatuko dituzte bi ipuinak. Abenduaren 9tik 13rako astean, Nafarroako sei liburutegietan: Milagrosa-Arrosadia liburutegia, Ribaforadako liburutegia, Doneztebeko liburutegia, Azkoiengo liburutegia, Fustiñanako liburutegia eta San Frantziskoko liburutegia. Ahozko narrazio saioak eta Giza Eskubideei buruzko hausnarketa egingo dira. Gainera, tailer horietan, parte hartzen duten ikasleek bertatik bertara bizitzeko aukera izango dute, ikastetxetik hurbilen duten liburutegian, idazle batek bere alea aurkezten duenean.
Proiektuan parte hartu duten ikastetxeak hauek izan dira: CPEIP San Bartolome (Ribaforada), Hegoalde I.P. (Iruñea), Kuku Eskola (Legasa), Almandoz HLHIP (Almandoz), CPEIP Auzperri HLHI (Aurizberri/Espinal), C.P. Juan Bautista Irurzun (Azkoien), Paz de Ziganda Ikastola (Atarrabia), Erentzun Ikastola (Viana), Arraiozko Eskola (Arraioz), San Miguel Eskola (Doneztebe), Ezkaba Eskola (Antsoain), Zelandi Eskola (Altsasu), C.P. San Miguel de Aoiz (Agoitz), Larraintzarko Ikastetxea (Larraintzar), Arotzenea I.P. (Narbarte), Ibarberri Ikas komunitatea (Lekunberri), Garces de los Fayos Ikastola (Tafalla), Lizarra Ikastola (Estella-Lizarra), Elizondoko Ikastetxea (Elizondo), San Frantzisko I.P. (Iruñea), Domingotarren Ikastetxea (Iruñea), Ximénez de Rada (Rada), San Migel I.P. (Orkoien), Donejakue Bidea I.P. (Zizur), Mendialdea I.P. (Berriozar), Beriaingo I.P. (Beriain), Regina Pacis (Burlata), Vedruna (Iruñea), Virgen de Nievas (Deikaztelu), Vázquez de Mella (Iruñea), Claret Larraona (Iruñea), Santa Luisa de Marillac (Barañain), C.P. Ángel Martínez Baigorri (Lodosa), Santa Catalina Laboure (Iruñea), CPEIP Sancho Ramírez (Arguedas), Santa Teresa ikastetxea (Iruñea), Irurtita Herri Eskola (Irurita).
Giza Eskubideen aldeko bideoa
Bihar, abenduak 10 eta Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna, Memoriaren eta Bizikidetzaren Zuzendaritza Nagusiak Giza Eskubideen alde sortutako bideoa zabalduko du. Aurten, poesia eta dantza batzen dituen lana, Berpiztu Audiobisualen eskutik dator, Maitane Domenchen zuzendaritzapean. Izaskun Matak sortu du poesia eta Ainhoa Carrera arduratu da koreografiaz.
Horrela, Nafarroako Gobernuak, zortzigarren urtez jarraian, Giza Eskubideen Nazioarteko Egunarekin bat egiten du, abenduaren 8tik 15era bitarteko astearekin. Egun horietan, hainbat jarduera egiten dira errealitate desberdinak ezagutzeko eta errealitate eta giza eskubideei buruz hausnartzeko. Abenduaren 10ean, Nazio Batuen Batzar Nagusiak 1948an Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsala onartu zuen eguna oroitarazten du.
